Tajemnice i historie Wrocławia. Warsztaty fotograficzne dla młodzieży

TAJEMNICE I HISTORIE WROCŁAWIA

Warsztaty fotograficzne dla młodzieży

W listopadzie 2021 roku odbyły się we Wrocławiu plenerowe warsztaty fotograficzne dla młodzieży pn. "Tajemnice i historie Wrocławia", finansowane ze środków Gminy Wrocław. Uczestnikami warsztatów byli uczniowie wrocławskich szkół podstawowych oraz ponadpodstawowych. Grupa z dnia 20 listopada była dodatkowo grupą integracyjną, w spotkaniu, której uczestniczył tłumacz języka migowego Pani Elżbieta Resler, dzięki której w warsztatach udział wziąć mogła również młodzież niesłysząca.

Uczestnicy przeszli dwie trasy historyczne Wrocławia - "Śródmiejskie wyspy Wrocławia" oraz "Tajemnice wrocławskiego Rynku i okolic", o których opowiadała młodzieży przewodnik Jolanta Szczepańska, a Sławek Przerwa pokazał jak robić piękne zdjęcia. Efekty pracy młodych fotografów obejrzeć można poniżej. Zapraszamy.

Teksty: Jolanta Szczepańska
Prowadzący: Sławek Przerwa

Tajemnice wrocławskiego Rynku i okolic

Hala Targowa

Budowla wzniesiona w 1908 r. wg projektu R. Plüddemanna na miejscu rozebranego, XVI-wiecznego Arsenału Piaskowego. Widoczny wewnątrz żelbetowy szkielet, złożony z parabolicznych łuków oraz ażurowych i pełnych belek, stanowi konstrukcję nośną budynku, nadając mu zarazem wyjątkowego charakteru.

Fot. Marta Oracz

Fot. Natalia Kubacka

Plac Nankiera

Znajduje się tu kompleks budowli sakralnych, których historia sięga XIII w. Wówczas to staraniem księcia Henryka II Pobożnego wzniesiony został tu klasztor franciszkanów z kościołem św. Jakuba. W 1529 r. franciszkanów przeniesiono do kościoła św. Stanisława, Wacława i Doroty zaś ich dawny kompleks zajęli norbertanie, usunięci z klasztoru na Ołbinie. O tamtej pory kościół nosił wezwanie św. Jakuba i Wincentego. W 1997 r. świątynia została oddana grekokatolikom. Budynek dawnego klasztoru zajmuje obecnie Wydział Filologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego. W podziemiach znajduje się romańska krypta, w której pochowano fundatora świątyni, księcia Henryka II Pobożnego (obecnie jego prochy uznawane są za zaginione). Obok dawnego kościoła św. Jakuba i Wincentego wznosi się klasztor urszulanek z kościołem św. Klary i św. Jadwigi. Budowla została wzniesiona z fundacji księżnej Anny Przemyślidki, żony Henryka II Pobożnego jako klasztor klarysek, która po śmierci znalazła tu miejsce wiecznego spoczynku. Znajduje się tu mauzoleum Piastów śląskich.

Fot. Dawid Kempczyński

Fot. Lena Dubaj

Fot. Marta Oracz

Fot. Dawid Kempczyński

Fot. Eryk Kwater

Fot. Krzysztof Żabiński

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Natalia Dobrowolska

Fot. Kacper Maśluk

Fot. Krzysztof Żabiński

Fot. Maja Batorowicz

Fot. Matylda Boniecka

Fot. Natalia Dobrowolska

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Szymon Rybczak

Ossolineum

Znajdujący się tu kompleks budynków wraz z kościołem św. Macieja został wzniesiony w XIII w. staraniem księżnej Anny Przemyślidki dla sprowadzonych tu przez nią z Pragi Krzyżowców z Czerwoną Gwiazdą. Obecnie jedynie świątynia zachowała gotycką architekturę. Reszta dawnego kompleksu klasztornego została przebudowana w stylu barokowym w XVIII w. W XIX w. mieściło się tu katolickie kolegium św. Macieja. Po drugiej wojnie światowej w budynku dawnego klasztoru znalazło siedzibę Ossolineum. Na dziedzińcu znajduje się pomnik upamiętniający Johannesa Schefflera, XVII-wiecznego poety, znanego jako Angelus Silesius (Śląski Anioł).

Fot. Lena Dubaj

Fot. Marta Oracz

Fot. Eryk Kwater

Fot. Krzysztof Żabiński

Fot. Maja Batorowicz

Fot. Matylda Boniecka

Fot. Natalia Dobrowolska

Fot. Natalia Kubacka

Fot. Dawid Kempczyński

Fot. Eleonora Radecka

Fot. Natalia Korybut-Woroniecka

Fot. Emilia Dziadowicz

Fot. Natalia Kubacka

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Szymon Rybczak

Fot. Eleonora Radecka

Plac Uniwersytecki

W średniowieczu wznosił się na tym terenie zamek. Po oddaniu go w 1659 r. w ręce jezuitów zamek został rozebrany a na jego miejscu stanęła nowa budowla, która stała się siedzibą ufundowanej przez przez cesarza Leopolda I Habsburga a prowadzonej przez jezuitów szkoły wyższej, Akademii Leopoldiny. Obecnie znajduje się tu siedziba Uniwersytetu Wrocławskiego. W skład kompleksu pojezuickiego wchodzi także kościół pod wezw. Najświętszego Imienia Jezus oraz dawny konwikt św. Józefa.

Fot. Lena Dubaj

Fot. Marta Oracz

Fot. Natalia Kubacka

Fot. Dawid Kempczyński

Fot. Eleonora Radecka

Fot. Natalia Korybut-Woroniecka

Fot. Emilia Dziadowicz

Fot. Eryk Kwater

Fot. Kacper Maśluk

Fot. Krzysztof Żabinski

Fot. Maja Batorowicz

Fot. Matylda Boniecka

Fot. Natalia Dobrowolska

Fot. Nina Jezierska

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Szymon Rybczak

Jatki

W średniowieczu znajdowały się tu kramy mięsne. W XIV w. na miejscu dawnych drewnianych konstrukcji stanęły murowane kamieniczki, w których przyziemiach odbywał się handel mięsem. Obecnie znajdują się tu pracownie oraz galerie artystyczne. O dawnej funkcji tego miejsca przypomina pomnik „Ku czci Zwierząt Rzeźnych.”

Fot. Dawid Kempczyński

Fot. Emilia Dziadowicz

Fot. Eryk Kwater

Fot. Kacper Maśluk

Fot. Krzysztof Żabiński

Fot. Maja Batorowicz

Fot. Matylda Boniecka

Fot. Natalia Dobrowolska

Fot. Nina Jezierska

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Natalia Kubacka

Epitafia kościoła św. Elżbiety

Obecna świątynia została wzniesiona w XIV w. w stylu gotyckim na miejscu istniejącego tu wcześniej kościoła. Jej wnętrze oraz fasady zewnętrzne zdobią liczne epitafia upamiętniające bogatych mieszczan, patrycjuszy i dobrodziei. Na południowej fasadzie wieży widoczne okazałe epitafium Hansa Schulzt von Wolkowitz ze sceną Zwiastowania oraz epitafium rodziny Krappów ze sceną Sądu Ostatecznego. Pierwotnie wieża zwieńczona była gotyckim strzelistym hełmem, który uległ zniszczeniu podczas jej zawalenia się 1529 r. Katastrofę tę upamiętnia płaskorzeźba usytuowana na wschodniej ścianie wieży.

Fot. Eryk Kwater

Fot. Kacper Maśluk

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Natalia Kubacka

Najpiękniejsze kamienice rynku

Jaś i Małgosia

Malownicze kamieniczki usytuowane w północno zachodnim narożu rynku. W średniowieczu były one domami altarystów, czyli duchownych opiekujących się ołtarzami w pobliskim kościele św. Elżbiety (nazwa wywodzi się z łaciny, altar, czyli ołtarz). „Jaś” zachował surowość średniowiecznej architektury. Sąsiadująca z „Jasiem” „Małgosia” w dobie baroku otrzymała wykwintną szatę architektoniczną. Kamieniczki połączone są łukiem, na którym widnieje kartusz z inskrypcją „Mors ianua vitae” (śmierć bramą życia). W „Jasiu” mieściła się pracownia artysty Eugeniusza Geta-Stankiewicza.

Fot. Kacper Maśluk

Fot. Krzysztof Żabiński

Dom Pod Gryfami

Kamienica zawdzięcza swą nazwę postaciom gryfów, które zdobią szczyt jej renesansowej fasady. Uwagę zwraca bogato zdobiony portal zwieńczony plakietą z herbami dawnych właścicieli, Konrada von Költsch i jego małżonki Apolonii von Tarnau.

Fot. Nina Jezierska

Fot. Lena Dubaj

Fot. Marta Oracz

Fot. Natalia Kubacka

Kamienica Pod Siedmioma Elektorami

Jedna z najstarszym wrocławskich kamienic, której historia sięga XIII w. Nazwę zawdzięcza barokowej iluzjonistycznej dekoracji malarskiej zdobiącej fasadę, przedstawiającej cesarza Leopolda I Habsburga i siedmiu elektorów.

Fot. Eleonora Radecka

Przejście Garncarskie i Rzelaźnicze

W średniowieczu znajdowały się tu kramy bogate. Handlowano na nich wyrobami żelaznymi, metalami kolorowymi, woskiem, przyprawami. U schyłku średniowiecza znajdowały się tu kamieniczki pełniące także funkcje mieszkalne. Obecna zabudowa pochodzi z XVII-XIX w.

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Nina Jezierska

Fot. Emilia Dziadowicz

Fot. Lena Dubaj

Fot. Marta Oracz

Fot. Natalia Kubacka

Portal Ołbiński

Jest to jeden z najbardziej okazałych zabytków sztuki romańskiej w Polsce. Pochodzi z nieistniejącego już opactwa benedyktynów, które zostało ufundowane na Ołbinie przez możnowładczą rodzinę Włostowiców. Był to potężny kompleks, składający się z trzech świątyń, budynków mieszkalnych i gospodarczych rozmieszczonych wokół trzech dziedzińców. Całość otoczona była murami. Opactwo zostało rozebrane w XVI. Do dziś pozostały po nim nieliczne detale architektoniczne. Najokazalszy zachowany element, znany dziś jako portal ołbiński został umieszczony w fasadzie południowej kościoła św. Marii Magdaleny.

Fot. Natalia Kubacka

Fot. Krzysztof Żabiński

Kościół św. Marii Magdalny

Fot. Eryk Kwater

Fot. Matylda Boniecka

Fot. Kacper Maśluk

Fot. Marta Oracz

Fot. Natalia Kubacka

Pozostałe zdjęcia z trasy

Fot. Szymon Rybczak

Fot. Oliwia Sobota

Fot. Nina Jezierska

Fot. Matylda Boniecka

Fot. Kacper Maśluk

Fot. Eryk Kwater

Fot. Emilia Dziadowicz

Fot. Eleonora Radecka

Fot. Lena Dubaj

Fot. Marta Oracz

Fot. Natalia Kubacka

Fot. Maja Korybut-Woroniecka

Śródmiejskie wyspy Wrocławia

Bulwar Piotra Włostowica na wyspie Piasek. Panorama Ostrowa Tumskiego

Nad wyspą góruje gotycki kościół pod wezwaniem Najświętszej Marii Panny na Piasku. Został on ufundowany w XII w. przez możnowładczą rodzinę Włostowiców, którzy sprowadzili tu kanoników

regularnych (augustainów). Pierwotny romański kompleks nie zachował się do naszych czasów. Obecna

świątynia pochodzi z XIV w. zaś budynek dawnego klasztoru z XVIII w. We wnętrzu kościoła zachował

się unikatowy romański tympanon fundacyjny z XII w. przedstawiający Marię Włostowicową, wdowy po

Piotrze Włostowicu, oraz ich syna Świętosława ofiarujących model kościoła Matce Bożej. Po zachodniej stronie wyspy znajduje się Jaz św. Macieja. Stąd, aby umożliwić żeglugę po tych wodach konieczna była budowa śluzy. W trakcie jej budowy przekopano wyspę Piasek, czego skutkiem było powstanie małej wysepki, którą nazwano Daliową. Rozpościera się z niej piękny widok na lewobrzeżną część miasta i znajdujące się w niej zabytki, zwłaszcza dawny kościół św. Jakuba i przylegający doń budynek dawnego klasztoru (obecnie Wydział Filologiczny Uniwersytetu Wrocławskiego), klasztor urszulanek, Ossolineum. Na wyspie Daliowej znajduje się oryginalna plenerowa rzeźba, dzieło Oskara Zięty.

Fot. Adam Mielczarek

Fot. Blanka Stęplowska

Fot. Maja Korybut-Woroniecka

Fot. Martyna Małecka

Fot. Zuzanna Konopacka

Fot. Martyna Małecka

Fot. Matylda Boniecka

Most Tumski

Most Tumski łączy wyspę Piasek z Ostrowem Tumskim. Zwany jest także Mostem Miłości ze względu

na tradycję wieszania na nim przez zakochanych kłódek symbolizujących trwałość ich uczuć. Po obu

stronach mostu stoją figury patronów Wrocławia, św. Jana Chrzciciela raz św. Jadwigi śląskiej.

Fot. Adam Mielczarek

Fot. Blanka Stęplowska

Fot. Martna Małecka

Kościół św. Marcina i teren dawnego zamku książęcego

W średniowieczu w zachodniej części Ostrowa Tumskiego znajdował się zamek książąt Piastowskich. Do

największej świetności doprowadzony został przez księcia Henryka IV Probusa w drugiej połowie XIII w. Po śmierci tego władcy zamek stopniowo popadał w ruinę a po przekazaniu go kanonikom świętokrzyskim został rozebrany. Od XIX w, do chwili obecnej teren ten jest w posiadaniu Sióstr Szkolnych de Notre Dame. Podziemia wzniesionego tu w XIX w. klasztoru oraz ogrów skrywają po dziś dzień zachowane relikty zamku. Niewielka świątynia nosząca dziś wezwanie św. Marcina została

ufundowana przez księcia Henryka IV Probusa jako kaplica zamkowa.

Fot. Blanka Stęplowska

Fot. Martyna Małecka

Kanonia. Brama Kluszczana

Malowniczy zaułek zawdzięcza swą nazwę znajdującym się w średniowieczu w tej okolicy rezydencjom

kanoników kapituły katedralnej. Brama Kluszczana stanowili malowniczy ceglany łuk, który łączy

późnoromański kościółek św. Idziego z tzw. krzywą wieżą, wzniesioną w późnym średniowieczu i

mieszczącą niegdyś zbiory biblioteki kapitulnej. Nazwa bramy pochodzi od umieszczonego w jej

najwyższym punkcie kamiennego detalu, który, jak głosi legenda, stanowi skamieniałą kluskę śląską.

Fot. Maja Korybut-Woroniecka

Katedra pod wezwaniem św. Jana Chrzciciela.

Budowa pierwszej wrocławskiej katedry nastąpiła w związku z fundacją tutejszego biskupstwa w 1000 r. Już wcześniej jednak istniała tu świątynia, wzniesiona z kamieni polnych, której relikty znajdują się w podziemiach. Budowę obecnej katedry rozpoczęto w XIII w. i kontynuowano przez następne stulecia. W 1945 r. katedra została dotkliwie zniszczona wskutek działań wojennych. Od strony wschodniej znajdują się wyjątkowej klasy kaplice boczne, wzniesione w dobie baroku staraniem kardynała Friedricha von Hessen i biskupa F. L. von Pfalz-Neuburga, noszące wezwania św. Elżbiety oraz Bożego Ciała (zwana także Kaplicą Elektorską). Kaplice te nie zostały zniszczone czasie II wojny światowej i zachowały swe oryginalne niezwykle bogate wyposażenie.

Fot. Adam Mielczarek

Fot. Blanka Stęplowska

Fot. Maja Korybut-Woroniecka

Fot. Martyna Małecka

Fot. Zuzanna Konopacka

Fot. Maja Korybut-Woroniecka

ul. Katedralna, pomnik św. Jana Nepomucena

Jest to główna ulica Ostrowa Tumskiego, biegnąca od Mostu Tumskiego do katedry. Wznoszą się przy niej zabytkowe kamieniczki mieszczące rozmaite instytucje kościelne. Znajduje się tu między innymi rezydencja arcybiskupa metropolity wrocławskiego, siedziba Kurii Metropolitarnej, Dom Księży

Emerytów, siedziba Caritas Archidiecezji Wrocławskiej, Papieski Wydział Teologiczny. Okazały budynek dawnego Orphanotropheum (sierociniec dla szlachetnie urodzonych) mieści obecnie Centrum Duszpasterskie Archidiecezji Wrocławskiej. Wyjątkowej klasy zabytkiem jest gotycki kościół dwupoziomowy pod wezwaniem św. Krzyża, ufundowany w 1288 r. przez księcia Henryka IV Probusa na pamiątkę zakończenia wieloletniego sporu z biskupem wrocławskim Tomaszem II. Przed świątynią wznosi się barokowy pomnik św. Jana Nepomucena.

Fot. Martyna Małecka

Fot. Adam Mielczarek

Fot. Blanka Stęplowska

Fot. Maja Korybut-Woroniecka

Fot. Martyna Małecka

Fot. Martyna Małecka

Fot. Zuzanna Konopacka

Fot. Martyna Małecka

Fot. Zuzanna Konopacka

Fot. Maja Korybut-Woroniecka

Fot. Matylda Boniecka

Wyspa Słodowa

Wyspa Słodowa – panorama na lewobrzeżną część Wrocławia (Ossolineum, Uniwersytet). W średniowieczu wyspa należała do klarysek. Znajdowały się tu zabytkowe młyny św. Klary, niestety wysadzone w powietrze w 1975 r. decyzją ówczesnego prezydenta Wrocławia Mariana Czulińskiego. Pozostały po nich jedynie rynny robocze oraz kanał, upust powodziowy św. Klary. Obecnie wyspa jest terenem rekreacyjnym, miejscem spotkań i rozmaitych imprez kulturalnych.