Historia Kępna w obiektywnie mieszkańcow

HISTORIA KĘPNA W OBIEKTYWIE MIESZKAŃCÓW

W niedzielę, 24 września 2023 r. odbyły się kolejne z cyklu warsztaty fotograficzno-historyczne - tym razem w Kępnie. Warsztaty jak zawsze poprowadził nieoceniony Sławek Przerwa a w roli przewodnika wystąpił pasjonat i znawca historii Kępna, dobrze znany kępczaninom - Dominik Makosch.

Panowie poprowadzili dwie grupy uczestników dwiema różnymi trasami opowiadającymi różne historie Kępna.

Uczestnikom dziękujemy za udział a wszystkich zapraszamy do galerii prac uczestników warsztatów. Galeria poniżej.

Grupa I

Trasa: Wielowyznaniowe Kępno

Skwer na Ulicy Rzeźnickiej – będący południową granicą najbardziej wyrazistej kępińskiej dzielnicy - Kamczatki. Brak zabudowy jest śladem po nieistniejących dzisiaj drewnianych jatkach-sklepach w których kępińscy Żydzi handlowali mięsem – do faktu tego nawiązuje dzisiejsza nazwa ulicy. Ze skweru można obserwować „od podwórka” wschodnią pierzeję kępińskiego rynku z górującą nad domami wieżą kościoła katolickiego oraz wąskie uliczki wyznaczające początek Kamczatki. Najbardziej wyrazista kępińska dzielnica – Kamczatka – jej granice wytyczone zostały w XVIII wieku na wschód od centralnie położonego rynku, sama zaś dzielnica przeznaczona była tylko i wyłącznie dla wyznawców religii mojżeszowej. Drobna zabudowa, niczym ze wschodnich kresów Rzeczpospolitej jest pozostałością po żydowskich magazynach. Wśród nielicznych zachowanych detali architektonicznych znaleźć można jeszcze ślady zamieszkującej kiedyś tutaj żydowskiej diaspory. Ulica E. Orzeszkowej-kiedyś Ulica Żydowska. Jest to najważniejsza ulica Kamczatki będąca osią wokół której powstała ta dzielnica. Prowadząca z południa na północ o nawierzchni z kocich łbów była świadkiem życia żydowskiej społeczności. W jej północnej części usytuowano kiedyś główne żydowskie instytucje.

Centrum dzielnicy żydowskiej z wyjątkowym na skalę Wielkopolski, jeżeli nie całego kraju zestawieniem infrastruktury kahalnej: zobaczyć tutaj możemy nie tylko synagogę, ale także sklep koszerny, rzeźnię i mykwę, czyli żydowską łaźnię. Nieopodal znajduje się dom kantora oraz kamienica w której mieszkali rabini. Całość owinięta jest od północy nitką Ulicy Strumykowej która była kiedyś po prostu strumieniem zasilającym swoją wodą żydowską łaźnię. Ulicą Strumykową przechodzimy w okolice współczesnego domu pastora będącego kiedyś mieszkaniem diakonis pracujących dla kępińskiej parafii ewangelickiej. Nieopodal tego miejsca wznosi się neogotycki kościół ewangelicki. Obok kościoła na współczesnej ulicy Poniatowskiego znajdowały się kiedyś szkoły: ewangelicka i znacznie bogatsza szkoła żydowska.

Kościół katolicki w Kępnie wybudowany został w 1911 roku na miejscu kościoła drewnianego pochodzącego z XVII wieku. Kościół dopełnia wyjątkowy zamysł architektoniczno-urabanistyczny wg którego symetrycznie według ratusza i rynku rozmieszczono trzy świątynie stanowiące centra religijne trzech wyznań współtworzących kiedyś Kępno.

Grupa II

Trasa: Historia Kępna, rzecz nieoczywista.

Na zachód od kępińskiego rynku, na osi wschód –zachód rozciąga się Ulica Tadeusza Kościuszki, wzdłuż której ciągnęło się kiedyś Kępno, będące w średniowieczu wsią ulicówką. W drugiej połowie XVII wieku do miasta napłynęli ewangelicy i Żydzi dla których wytyczono nowe miasto skupione wokół kępińskiego rynku. Idąc tą ulicą w kierunku zachodnim będziemy coraz bardziej zagłębiać się w zamierzchłą historię Kępna. Nad wschodnią częścią ulicy Kościuszki dominuje potężna bryła kościoła katolickiego. Budynek ten był przez całość swojego istnienia ostoją polskości w mieście, kiedyś zdominowanym przez Żydów i pruską administrację. Obok kościoła znajduje się sporych rozmiarów zabytkowa plebania oraz dom katolicki. Wyłożony kostką teren wokół kościoła był pierwszym cmentarzem katolickim w Kępnie. Nieopodal kościoła, tam, gdzie dzisiaj znajduje się budynek zabytkowej poczty stał kiedyś dworek należący do właściciela Kępna. Spod dworku prowadziła droga, zmierzająca na mokradła wśród których na samotnej kępie stał drewniany zamek, tak powstała, dzisiaj zapomniana Ulica Zamkowa. Po drugiej strony drogi znajduje się Park Starościański, którego rewitalizację zakończono w bieżącym roku. Dzisiaj park tętni życiem, jest pełen zarówno seniorów, jak i młodzieży. Niespełna osiemdziesiąt lat temu park był miejscem tragicznych zdarzeń nazwanych Krwawą Nocą Kępińską podczas której funkcjonariusze bezpieki dokonali mordu na kilkunastu działaczach niepodległościowych.

Na końcu ulicy Kościuszki rozpoczynają się bagna, które otaczają Kępno ze wszystkich stron – stąd najprawdopodobniej pochodzi nazwa Kępna, jako kępy wśród bagien. Na bagnach zwanych tutaj Kośmider, na samotnym wzgórzu stał kiedyś drewniany zamek. To tutaj, w 1282 roku spotkali się Przemysł II wraz z Mściowojem by podpisać akt na przeżycie. Drewniany zamek upadł, Kępno niemalże podzieliło jego los, ale dzięki temu, że w XVII wieku Rzeczpospolita była otwartym dla ludzi wszelkich wyznań krajem znaleźli w Kępnie dom pochodzący ze Śląska ewangelicy i Żydzi, którzy bezpośrednio przyczynili się do ponownej lokacji Kępna, które stało się najważniejszym miastem południowej Wielkopolski.